همانطور که قبلا گفتیم، رایج ترین بارنامه ها در حمل و نقل عبارتند از:
- هوایی : حمل کالا توسط هواپیما
- راه آهن: حمل کالا توسط قطار
- دریایی : حمل کالا با کشتی
- حمل کامیون : حمل توسط کامیون
- رسید پست: ارسال توسط اداره پست
- سراسری : حمل کالا توسط کشتی،قطار و یا کامیون
حال در این مقاله به بررسی هرکدام از اینها خواهیم پرداخت.
- بارنامه هوایی
مختص کالاهایی است که به صورت هوایی ارسال میشوند.
- به طور کلی دارای ۱۲ نسخه است.
- از این نسخه سه نسخه ی آن دارای اهمیت بسیار بالایی برای تجارت هستند و بقیه ی نسخه ها برای بخش های داخلی در آژانس های هواپیمایی مورد استفاده قرار میگیرد.
- ثبت این بارنامه با مهر های شرکت هواپیمایی امکان پذیر است.
- در بارنامه های هوایی مشخصات کامل کالا و تاریخ و شماره پرواز ثبت میشود.
- این بارنامه ها غیر قابل معامله هستند.
- از سه نسخه اصلی نسخه ی اول به شرکت حامل داده میشود.
- نسخه ی دوم برای گیرنده ارسال میشود.
- نسخه ی سوم نیز برای فرستنده ارسال میشود.
این بارنامه توسط شرکت راه آهن صادر میشود.
- کالا ها در ایستگاه بارگیری میشوند.
- شرکت های مربوط به راه آهن کالاهای مندرج در بارنامه را تحویل گرفته و تعهد میکند سالم در مقصد تحویل دهد.
- این نوع بارنامه غیر قابل معامله و انتقال است.
ورودی های راه آهن ایران
به طور کلی سه مسیر برای ورود کالا ها از طریق راه آهن به ایران وجود دارد:
- مبدا از اروپا – کالا از کشور ترکیه و مرز رازی وارد ایران میشود.
- مبدا از اروپا و یا ترانزیت از اروپای شرقی و اتحادیه شوروی – کالا از مرز جلفا وارد ایران میشود.
- خط راه آهن میرجاوه – کالاهایی که از این راه وارد ایران میشوند از طریق راه اهن زاهدان به مقصد میرسند.
مشخصاتی که در بار نامه راه آهن ذکر میشود:
- ادرس فرستنده
- آدرس گیرنده
- نوع کالا
- تعرفه
- وزن کالا
- شماره واگن
- هزینه حمل
به سندی گفته میشود که توسط شرکت کشتی رانی در مقابل دریافت کالای مد نظر صادر میشود.
- این سند قابل معامله میباشد
- سند مالکیت محسوب میشود.
انواع بار نامه دریایی
- از نظر موقعیت جغرافیایی کالا
- تعداد وسیله های حمل مورد نیاز برای رسیدن به مقصد که شامل دو بخش است:
حمل مستقیم DBL
حمل مرکب CBL
- چارتر: شرکت یه یک شخص کشتی ای را برای حمل کالا اجاره میکند
4. بار نامه حمل با کامیون
در این بارنامه حدود مسئولیت های متصدی حمل و نقل جاده ای مشخص میشود.
این سند غیر قابل تعویض است.
اطلاعاتی که در سند حمل با کامیون باید تکمیل شود:
- ضمیمه شدن اسناد
- مشخصات کامل کالا
- اطلاعات مالی کالا
- هزینه های بار
- تاریخ دقیق حمل و صدور
- نام شرکت حمل کننده ی بار
- نام و ادرس فرستنده ی کالا
- نام و ادرس گیرنده ی کالا
- وزن کالا و ..
دفترچه کارنه تیر
زمانی که کالا ها به صورت جاده ای در حال حمل و نقل هستند گاهی ممکن است مقصد کالا نیاز به گذشتن از چند کشور مختلف داشته باشد.
- در این زمان هر کشوری قبل از ورود حامل بار باید کالای داخل کامیون را چک کند تا از عدم ممنوعیت آن مطمئن شود.
- این پروسه در صوتی که در تمامی کشورهای در حال گذر تکرار شود به شدت وقتگیر است و سبب میشود تا بار دیر به مقصد برسد.
- برای حل این مشکل از دفترچه های کارنه تیر استفاده میکنند.
- کشور مبدا بار مذکور در کامیون را پلمپ کرده و دیگر در هیچ کدام از کشورهای در مسیر حامل بار تشریفات گمرکی انجام نمیشود.
- هر حامل باری با داشتن این دفترچه نیاز نیست تا به تمامی کشورها پاسخگو باشد و با نشان دادن آن میتواند به راحتی از مرزها عبور کند.
5. بارنامه رسید پستی
در این روش بارها توسط اداره ی پست برای مشتری ارسال میشود و اداره ی پست یک رسید صادر کرده و بار را برای خریدار میفرستد.
6. بارنامه آن بورد
در این نوع حمل و نقل ، کالا در قسمت خن کشتی قرار میگیرد.
قرار گرفتن کالا در این قسمت سبب اطمینان طرفین در سالم رسیدن کالا تا مقصد میشود.
7. بارنامه آن دک
زمانی که درون کشتی جایی وجود نداشته باشد کالا روی عرشه قرار میگیرد که به دلیل عدم امنیت، بانک این گونه حمل و نقل را قبول نمیکند.
